Çocuk Genetik Hastalıkları
Otoinflamatuvar Hastalıklar
Otoinflamatuar bozukluklar, ortamda olayı tetikleyici canlı ve veya antikor olmadan başlayabilen organa özgü, tekrarlayan ve kronik süregelen akut faz reaktanların yükselmesiyle giden, sistemik inflamasyon ile karakterize, monogenetik kalıtımlı, doğal bağışıklık sisteminin disregülasyonu ile seyreden genetik hastalıklardır (Genetik Otoinflamatuar Hastalıklar Tanı Yöntemleri Ve Tedavilerinde Yenilikler (Berdeli A, Türkiye Klinikleri; 2020).
Otoinflamatuar hastalığı olan çocuklarda inflamasyon belirtilerinin eşlik ettiği periyodik ateş atakları bulunmaktadır.
Otoinflamatuvar Hastalıklar Ngs Panelinde Bulunan Genler Ve İlişkili Olduklari Hastalıklar
Moleküler Tıp Laboratuvarında çeşitli oto-inflamatuvar hastalıklar ile ilişkili 37 farklı gen içeren NGS (Next Generation Sequencing-Yeni Nesil Dizileme) paneli uygulanmaktadır.
Bu gen paneli; NLRP3, NLRC4, IL1RN, PSMB8, TNFRSF1A, MVK, PSTPIP1, MEFV, NOD2, PLCG2, NLRP1, CARD8, NLRP12, CARD14, CECR1, LPIN2, TNFRSF11A, TMEM173, TNFAIP3, LACC1, OTULIN, IL23R, TREX1, IL12RB1, PRF1, DNASE1, UNC13D, STX11, STXBP2, USP43, RIPK1, ELANE, NALP 12, IL10RA, CRFB4, PTPN6, NCSTN genlerini içermektedir.
Bu amaçla hastalardan kan alınmakta ve hastaların Periferik kan örneklerinden (EDTA’lı Tam Kan) çalışmalar yapılmaktadır. 10-25 gün arasında genetik sonuçlar çıkmakta ve raporlama yapılmaktadır.
Otoinflamatuvar Hastalıklar Ngs Panelinde Bulunan Genlerin İlişkili Oldukları Hastalıklar Aşağıdaki Tabloda Verilmiştir.
|
Otoinflamatuvar Hastalıklar Ngs Panelinde Bulunan Genlerin İlişkili Oldukları Hastalıklar |
Genler |
|
CINCA Syndrome —- Familial Cold İnflammatory Syndrome 1 —- Muckle-Wells Syndrome |
NLRP3 |
|
Familial Cold Autoinflammatory Syndrome 4 |
NLRC4 |
|
Interleukin 1 Receptor Antagonist Deficiency |
IL1RN |
|
Proteasome-Associated Autoinflammatory Syndrome 1 And Digenic Forms |
PSMB8 |
|
Periodic Fever, Familial |
TNFRSF1A |
|
Hyper-Igd Syndrome —- Mevalonic Aciduria |
MVK |
|
Pyogenic Sterile Arthritis, Pyoderma Gangrenosum, And Acne |
PSTPIP1 |
|
Familial Mediterranean Fever |
MEFV |
|
Blau Syndrome |
NOD2 |
|
Familial Cold Autoinflammatory Syndrome 3 |
PLCG2 |
|
Autoinflammation With Arthritis And Dyskeratosis |
NLRP1 |
|
CARD8 |
|
|
Familial Cold Autoinflammatory Syndrome 2 |
NLRP12 |
|
Psoriasis 2 |
CARD14 |
|
Vasculitis, Autoinflammation, İmmunodeficiency, And Hematologic Defects Syndrome |
CECR1 |
|
Osteolysis, Familial Expansile |
TNFRSF11A |
|
STING-Associated Vasculopathy, İnfantile-Onset (SAVI) |
TMEM173 |
|
Autoinflammatory Syndrome, Familial, Behcet-Like |
TNFAIP3 |
|
LACC1 |
|
|
Autoinflammation, Panniculitis, And Dermatosis Syndrome |
OTULIN |
|
Psoriasis, Protection Against |
IL23R |
|
Chilblain Lupus —- Vasculopathy, Retinal, With Cerebral Leukodystrophy |
TREX1 |
|
Immunodeficiency 30 |
IL12RB1 |
|
Hemophagocytic Lymphohistiocytosis, Familial, 2 —- Aplastic Anemia |
PRF1 |
|
Systemic Lupus Erythematosus, Susceptibility To |
DNASE1 |
|
Hemophagocytic Lymphohistiocytosis, Familial, 3 |
UNC13D |
|
Hemophagocytic Lymphohistiocytosis, Familial, 4 |
STX11 |
|
Hemophagocytic Lymphohistiocytosis, Familial, 5 |
STXBP2 |
|
USP43 |
|
|
Immunodeficiency 57 |
RIPK1 |
Ailesel Akdeniz Ateşi (FMF)
Ailesel Akdeniz Ateşi (FMF) MEFV genindeki mutasyonlar sonucu oluşan en yaygın görülen otoinflamatuar bir hastalıktır. Bu hastalık otomozomal resesif bir hastalık olup Akdeniz bölgesinde özellikle Türk, Ermeni, Arap ve Yahudi etnik grupları arasında geniş yayılım göstermektedir. MEFV geninde homozigot ve/veya birleşik heterozigot mutasyonlara bağlı olarak gelişen 1-3 gün süren ataklar, periyodik ateş, karın ağrısı, artrit ve göğüs ağrısı belirtileri olmaktadır. Moleküler Tıp Laboratuvarımızda yapılan genetik testlerden olan Yeni Nesil Dizileme (Next Generation Sequencing-NGS) kullanarak Türk popülasyonundaki FMF hastalığı ile ilişkili yaygın ve nadir görünen MEFV gen varyantlarının tümü değerlendirmektir. Bu amaçla EDTA’lı Tam Kan kullanılmaktadır ve 10-25 gün arasında genetik sonuçlar çıkmaktadır. FMF Hastalığının Tedavisinde Prof. Dr. Afig Berdeli Ve Arkadaşlarının Bu Hastalığın Teşhisi Ve Tedavisi İle İlgili Güncel Bilimsel Makalelerin Bazıları Aşağıdaki Yer Almaktadır:
Genetik Otoinflamatuar Hastalıklar Tanı Yöntemleri Ve Tedavilerinde Yenilikler (Ailesel Akdeniz Ateşi-Pirin İlişkili Hastalık)
FMF, MEFV geni tarafından kodlanan pirin proteininin missense mutasyonlarının neden olduğu en yaygın kalıtsal otoinflamatuar sendromdur. FMF, saptanabilir patojenik uyaranın yokluğu ve T hücre aktivasyonu olmadan sistemik inflamasyon, tekrarlayan ateş, karın ve eklem ağrısı atakları ile kendini gösterir. MEFV geninin patojenik varyantları, mutasyonun yeri ve pirin fonksiyonu üzerindeki etkisine bağlı olarak dominant veya resesif özellik olarak kalıtılabilir. Pirinin inflamatuar rolünü destekleyen, kendine özgü inflamazom oluşturma hipotezidir ve anti-inflamatuar rolünü destekleyen de sekestrasyon hipotezidir. Pirin, NLRP3 inflamazom aktivasyonunu inhibe eder, ancak PAMP, DAMP ve HAMP’leri algılayarak kendi kaspaz-1 aktive eder ve pozitif bir düzenleyici olarak işlev gören inflamazom oluşumunu başlatır. Yersinia pestis, RhoA aktivitesini negatif yönde düzenler ve böylece PKN1/2’nin aktivasyonunu önler, bu da pirin inflamazom aktivasyonuna neden olur. FMF hastalarının tedavisinde ilk adım kolşisin’dir. Kolşisine dirençli olan hastalar da diğer anti-IL-1β ajanlarını kullanmaları gerekmektedir.